یکی از شبهاتی که از جانب منتقدین اسلام مطرح میشود، شبهه جهاد با کفّار و قتل آنها است، اینان میگویند دین اسلام دین رحمت است چرا قرآن کریم مسلمین را به جهاد و قتال با کفّار دعوت میکند؟
این شبهه همانند شبهات دیگری که به دین اسلام وارد میکنند ناشی از عدم شناخت اینان از اسلام و عدم مطالعه کافی در رابطه با عقاید این دین مبین میباشد؛ اگر کسی اندک مطالعهای در آیات جهاد داشته باشد به وضوح ملاحظه میکند که اولا این آیات در رابطه با جهاد دفاعی است نه جهاد ابتدایی؛ ثانیا در هیچ یک از آیات جهاد نیامده که مشرکین را به جهت مشرک بودنشان بکشید، قتل کفار منحصرا به دلیل تجاوز کفّار به سرزمین و حریم مسلمین است.
بررسی آیات جهاد نشان می دهد که این آیات، جهاد در برابر متجاوزین را مطرح میکند! در این مجال چند آیه را بررسی می کنیم:
«قُلْ لِلَّذینَ کَفَرُوا إِنْ یَنْتَهُوا یُغْفَرْ لَهُمْ ما قَدْ سَلَفَ وَ إِنْ یَعُودُوا فَقَدْ مَضَتْ سُنَّتُ الْأَوَّلینَ * وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّى لا تَکُونَ فِتْنَةٌ وَ یَکُونَ الدِّینُ کُلُّهُ لِلَّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ بِما یَعْمَلُونَ بَصیرٌ * وَ إِنْ تَوَلَّوْا فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَوْلاکُمْ نِعْمَ الْمَوْلى وَ نِعْمَ النَّصیر»
به آنها که کافر شدند بگو چنانچه از مخالفت باز ایستند، گذشتهی آنها بخشوده خواهد شد؛ و اگر به اعمال سابق بازگردند، سنّت خداوند در گذشتگان، دربارهی آنها جارى مىشود(و حکم نابودى آنان صادر مىگردد). * و با آنها پیکار کنید، تا فتنه برچیده شود، و دین همه مخصوص خدا باشد! و اگر آنها خوددارى کنند، خدا به آنچه انجام مىدهند بیناست. * و اگر سرپیچى کنند، پس بدانید که خداوند سرپرست شماست! چه سرپرست خوبى! و چه یاور خوبى!» [1]
در این آیات به وضوح پیداست که روی سخن با مشرکان مکّه و اطراف مدینه است که مدام به مسلمین حمله کرده و فتنهگری مینمودند. لذا خداوند فرمود: «و با آنها پیکار کنید، تا فتنه برچیده شود در این آیات حتّی یکبار هم نیامده که آنها را به جرم شرک بکشید؛ بلکه جرم آنها فتنهگری است. لذا حکم این آیات در باب کافر حربی است و عمومیّت نداشته شامل تمام کفّار و مشرکان نمیشود. کافر حربی هم دشمن است و حکم دشمن متجاوز آن است که کشته شود.
قران کریم در سوره بقره می فرماید: «وَ قاتِلُوا فی سَبیلِ اللَّهِ الَّذینَ یُقاتِلُونَکُمْ وَ لا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ الْمُعْتَدین» [بقره 190] و در راه خدا، با کسانى که با شما مىجنگند، بجنگید، و [لى] از اندازه درنگذرید، زیرا خداوند تجاوزکاران را دوست نمىدارد.
جمله «الذین یقاتلونکم» در آیه شریفه بیان می کند که باید با افرادی که جنگ را اول شروع می کنند و علیه مسلمانان دست به اسلحه میبرند جنگ و جهاد نموده و در واقع بیان حکم جهاد دفاعی است که خداوند به مسلمانان اجازه جنگ و دفاع در برابر تجاوز دشمن به آنها میدهد.
نکته مهم: از منظر اسلام ناب محمّدی؛ جهاد، منحصر در جهاد با متجاوزین (جهاد اصغر) نیست؛ بلکه جهاد بالاتری به نام جهاد اکبر (مبارزه با نفس) در اسلام مطرح می باشد، ائمه معصومین (علیهم السلام) نیز جهاد اکبر را بالاترین جهاد دانستهاند؛ لذا تأکید میشود جهادی که در آیات قران کریم مطرح شده تنها به جهاد اصغر تفسیر نمیگردد، بلکه با نگاهی عمیقتر میتوان دریافت که خداوند در آیات مختلف انسان را به مبارزه و جهاد با نفس دعوت میکند که « أَعْدَى عَدُوِّکَ نَفْسُکَ الَّتِی بَیْنَ جَنْبَیْک» [3] بزرگترین و دشمنترین دشمنِ انسان، نفس انسان است که جهاد با بزرگترین دشمن، مورد تأکید قرآن کریم میباشد.
منابع:
[1] انفال 40-38
[2] بقره 190
[3] بحار الأنوار، ج71، ص: 272